Pre- en postpartum depressie
Niet alle moeders én vaders zitten op een roze wolk tijdens de zwangerschap of na de bevalling. Een depressie na de bevalling komt zelfs vaker voor dan je denkt. Jaarlijks ontwikkelen 23.000 Nederlandse moeders een depressie na de bevalling van hun kindje. Dat is meer dan maar liefst één op de 10 vrouwen. En dan hebben we het nog niet eens over de partners én de mensen die geen roze wolk ervaren zonder een officiële diagnose.
Weet dat je niet de enige bent als het jou overkomt. Het is niet iets om je voor te hoeven schamen en het kan iedereen overkomen. Je voelt je vaak somber, prikkelbaar, angstig, verdrietig, leeg én hebt nergens meer zin in. Dit maakt het lastig je dagelijkse dingen te blijven doen en je oudertaken te vervullen.
Een depressie tijdens de zwangerschap wordt ook wel prepartum depressie genoemd. Een depressie ná de zwangerschap wordt ook wel postpartum depressie, postnatale depressie of zwangerschapsdepressie genoemd. Een pre- of postpartum depressie is gelukkig meestal goed te behandelen.
Wanneer kan een postpartum depressie ontstaan?
Een postpartum depressie kan ontstaan tijdens de zwangerschap, na de bevalling, als je een miskraam of abortus hebt gehad of als je je kindje bent verloren rondom of kort na de geboorte.
Pre- en post partum depressie bij partners
Iets wat in mijn beleving nog teveel onderbelicht is: ook partners kunnen een depressie rondom de geboorte van een kind ontwikkelen én dus een grijze wolk ervaren. Wereldwijd is dit zelfs bij 5 tot 10% van de (aanstaande) partners het geval.
De depressieklachten kunnen vergelijkbaar zijn met die van moeders die een post partum depressie ontwikkelen maar zich ook anders uiten. Veel mannen zeggen minder snel dat ze somber of verdrietig zijn. Ze uiten zich vaker gefrustreerd, boos of prikkelbaar. Ook zijn mannen over het algemeen eerder geneigd zich in het werk te storten, meer alcohol te drinken of snel geprikkeld te raken. Wanneer de moeder depressieve klachten heeft, vergroot dit de kans om als partner zijnde ook depressieve klachten te ontwikkelen.
Symptomen pre- en postpartum depressie
Hieronder staan mogelijke symptomen die kunnen duiden op een pre- of postpartum depressie.
Het is belangrijk te beseffen dat het herkennen van onderstaande symptomen niet direct hoeft te betekenen dat er sprake is van een psychische aandoening. Bepaalde kenmerken kunnen namelijk ook horen bij iemand zijn karaktertrekken, temperament, gewoontes of omstandigheden.
- Somberheid, nergens zin aan
- Weinig of slecht slapen
- Extreem moe en lusteloos
- Eenzaam voelen
- Veel huilen
- Veel piekeren
- Snel geprikkeld (of zelfs agressief)
- Geen zin in eten / juist veel zin in eten
- Niet kunnen genieten van de zwangerschap en/of baby
- Machteloos, wanhopig
- Schuldgevoel
- Angstig
- Leeg gevoel van binnen
- Moeite met concentreren, vergeetachtig, in de war
- Oudergevoel missen of juist overbezorgd voor je baby
- Heftige gevoelens van afkeer of haat richting je baby
- Lichamelijke klachten zoals: hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid
Herken jij jezelf of een ander in bovenstaande én kan je hierbij wel een steun in de rug gebruiken?
Neem gerust contact op voor een vrijblijvende kennismaking.
Wanneer direct hulp zoeken?
Neem bij de volgende klachten direct contact op met je huisarts, verloskundige of kraamhulp:
- De depressieklachten worden steeds erger.
- Je raakt in de war en je verliest het contact met de werkelijkheid. Je denkt bijvoorbeeld dat het kind niet van jou is.
- Je bent bang dat je je kind of jezelf iets aandoet.
- Je kunt je baby niet goed verzorgen.
- Je maakt je zorgen over je gezondheid of die van je kind.
Oorzaken van een pre- en postpartum depressie
Er is geen eenduidige oorzaak voor het ontstaan van een postpartum depressie. Veelal ontstaat het door een combinatie van verschillende factoren.
Biologische factoren
Denk bijvoorbeeld aan erfelijkheid, veranderingen in je hormoonbalans, een verstoorde schildklierwerking, een tekort aan vitamines en/of mineralen, lichamelijke of emotionele vermoeidheid et cetera.
Psychische factoren
Persoonlijke eigenschappen zoals bijvoorbeeld het moeilijk vinden over je gevoelens te praten, slecht 'nee' kunnen zeggen, het hebben van hoge verwachtingen van het moederschap, het stellen van hoge eisen aan jezelf, perfectionisme en onzekerheid kunnen je gevoeliger maken voor een pre- of postpartum depressie.
Evenals onverwerkte ervaringen uit het verleden, complicaties tijdens de zwangerschap en/of bevalling, een medische ingreep tijdens de bevalling, het moeten achterlaten van je kindje in het ziekenhuis, een huilbaby of het hebben van zorgen over je kindje.
Ook ingrijpende gebeurtenissen, de zogenoemde life events, kunnen het risico op een post partum depressie vergroten. Los van of ze positief of negatief zijn. Bijvoorbeeld een verhuizing of overlijden.
Ook het ouderschap is een ingrijpende gebeurtenis in je leven. Het duurt even om hier een weg in te vinden. Korte nachten, een huilende baby en minder tijd hebben voor jezelf en elkaar kan een grote druk leggen op jezelf en je relatie, wat een post partum depressie kan versterken. Als er daarnaast nog andere ingrijpende zaken gebeuren, vergroot dit de kans. Ook het maatschappelijke beeld dat bestaat van het 'krijgen van een kind' kan onbewust druk geven als jouw werkelijkheid afwijkt van het rooskleurige beeld dat geschetst wordt. Teleurstelling hierover, schaamte en het gevoel geen goede moeder te zijn kan depressieve gevoelens uitlokken.
Sociale factoren
Sociale factoren die het risico op een post partum depressie kunnen vergroten zijn onder andere relatieproblemen of het ervaren van weinig steun en begrip door je partner en/of omgeving. Wanneer jouw omgeving jouw situatie niet begrijpt en/of er onhandig op reageert kan dit de negatieve gevoelens die je als ouder ervaart versterken. Het kan je onzeker maken, maken dat je niet kan genieten van je baby en depressief wordt.
Op naar meer fijne momenten in het (aanstaande) ouderschap
Ervaar jij geen roze wolk tijdens de zwangerschap en /of na de bevalling? Of ken je iemand die hiermee te maken heeft?